Açık Cezaevleri, hükümlülerin topluma kazandırılması ve toplumla bağ kurabilmesi için hazırlanan cezaevleridir. Burada hükümlüler için hazır bulunan iş atölyeleri vardır. Açık ceza infaz kurumunun bir diğer özelliği de, hükümlülerin belirli gün ve saatlerde, tekrar geri dönmek koşu ile cezaevinden çıkmalarına izin verilmesidir. Bu ceza infaz kurumlarında firara karşı engelleri ve dış güvenlik görevlisi bulunmamaktadır. Yine ihtiyaç duyulması halinde bu tip ceza evleri kadın açık ceza infaz kurumları ve gençlik açık ceza infaz kurumları şeklinde de kurulabilir. Kimlerin açık cezaevlerine gidebileceği 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 14 üncü maddesine getirilen ek düzenlemeler içeren 7246 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda düzenlenmiştir. Böylelikle kanunda aranan şartlar güncellenerek kaleme alınmıştır. Yürürlüğe giren ek madde aşağıdaki gibidir:
7246 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 18. maddesi:
“(2) Aşağıdaki hâllerde hükümlüler hakkında verilen cezalar doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilir:
a) Terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkûm olanlar ile ikinci defa mükerrir olanlar ve koşullu salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası aynen infaz edilenler hariç olmak üzere, kasıtlı suçlardan toplam üç yıl veya daha az hapis cezasına mahkûm olanlar.
b) Taksirli suçlardan toplam beş yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm olanlar.
c) Adlî para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilenler.
d) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu gereğince tazyik hapsine tabi tutulanlar.
(3) Hükümlülerin kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına 89 uncu madde uyarınca yapılan değerlendirme sonucunda karar verilir.
(4) Toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanların kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına ilişkin idare ve gözlem kurulu kararları, infaz hâkiminin onayından sonra uygulanır.”
“(5) Doğrudan açık ceza infaz kurumuna alınanlar dahil olmak üzere bu kurumlarda bulunan hükümlülerden;
a) Firar edenler veya başka bir fiilden dolayı haklarında tutuklama kararı verilenler idare ve gözlem kurulu kararıyla,
b) Kınamadan başka bir disiplin cezası alıp, bu cezası kesinleşmiş olanlar veya asayiş ve düzenin sağlanması amacıyla disiplin cezası kesinleşmemiş olsa bile eylemi kurum düzeni ya da kişi güvenliği bakımından tehlike oluşturanlar idare ve gözlem kurulu kararıyla,
c) Açık ceza infaz kurumu şartlarına veya çalışma koşullarına uyum sağlayamayacakları saptananlar idare ve gözlem kurulunun kararı ve infaz hâkiminin onayıyla,
kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilirler.
(6) Hükümlülerin, suç ve ceza türlerine göre, açık ceza infaz kurumlarına ayrılıp ayrılmamalarına, açık ceza infaz kurumlarında geçirecekleri sürelere, kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine, doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınmalarına, doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınanların kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte gösterilir.”
Özetle,
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanuna ilişkin yapılan başlıca değişikliklerden biri de doğrudan açık ceza evlerine gidebilecek hükümlüler hakkında getirilmiştir :
- Taksirli suçlardan toplam 5 yıl veya daha az hapis cezası alanlar, adli para cezasının hapse çevrilmesi durumlarında, İcra – İflas Kanununa göre tazyik hapsine zorlananlar ve kasıtlı suçlardan toplam 3 yıl veya daha az hapis cezası alanlar doğrudan açık ceza evlerine gideceklerdir. Ancak kasıtlı suçlarda; terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkûm olanlar ile ikinci defa mükerrer olanlar istisna kapsamına alınarak, doğrudan açık ceza evlerine gidemeyeceklerdir.
- Halihazırda kapalı ceza infaz kurumlarında olup da, işbu kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte açık ceza evlerine geçmeye hak kazanan hükümlüler hakkında ise bir değerlendirme yapılarak, sonuca göre kurum değişikliğine karar verilecektir. Fakat, doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınanlar da dahil olmak üzere, firar edenler, asayiş ve düzen saplanması amacıyla disiplin cezası alanlar ve açık ceza infaz kurumu şartlarına veya çalışma koşullarına uyum sağlayamayacakları saptananlar idare ve gözetim kurulu kararıyla kapalı ceza infaz kurumlarına gönderileceklerdir.
Açık cezaevlerinde bazı hükümlüler haftanın belirli günlerinde izinli olarak çıkabilmektedirler. Çıkan hükümlüler mutlaka belirlenen saatlerde tekrar cezaevine girmek zorundadırlar. Girmedikleri takdirde firar etmiş sayılacaklar ve yukarıda açıklandığı üzere kapalı ceza infaz kurumlarına gönderileceklerdir. 30/04/2020
Av. Özgür DOĞAN
gözetiminde
Stj. Av. Zeynep TELEF
