İşçilik alacaklarında zamanaşımı süresi belirlenirken ücret niteliğindeki alacaklar ve diğer alacaklar şeklinde ayrım yapmak gerekmektedir. Şöyle ki;
İşçilerin ücretlerinin 5 yıllık zamanaşımına tabi olduğu 4857 sayılı İş Kanununun 32. Maddesinde ‘’ Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.’’ ifadesi ile açıkça düzenlemiştir. İşçiler hak ettikleri ayın ücretine çalıştıkları ayın sonunda hak kazanırlar. Aylık her ücret için zamanaşımı, her bir ay için ay sonunda itibaren muaccel olduğundan o tarihten itibaren işlemeye başlar. Fazla çalışma ücret alacağı da aynı esas benimsenmiştir.
Yıllık izin ücretinde ise zamanaşımı süresi ücret alacaklarından farklıdır. Özellikle 7036 sayıl kanunun Ek 3 maddesi yürürlüğe girdiği 25.01.2017 tarihine göre farklılık göstermektedir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2012/22755 E. 2012/32787 K. sayılı Kararı uyarınca;
“Yıllık izin ücreti iş sözleşmesinin feshi ile muaccel olup dönemsel bir nitelik taşımadığından, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu uygulaması yönünden 10 yıllık genel zamanaşımına tabidir.” şeklinde hüküm kurularak yıllık izin ücretinin zamanaşımı süresinin 10 yıl olduğunu belirtmiştir. Bu 10 yıllık zamanaşımı süresi İş Kanunu Madde 59’ a göre iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren başlayacaktır.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2014/23683 E. 2015/33690 K. sayılı kararında ise farklı bir ayrıma gidilmiştir ;
“İş sözleşmesinin, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu‘nun yürürlüğe girdiği 01.07.2012 tarihinden önce sona ermesi durumunda yıllık izin ücreti zamanaşımı süresi sona erme tarihinden itibaren beş yıldır. (818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 126. Maddesi).” şeklinde belirterek yıllık izinde zamanaşımı süresinin işçinin hangi kanun döneminde işten ayrılmasına göre değişeceğinin belirtmiştir. Buna göre 01.07.2012 tarihinden önce iş sözleşmesi sona ermiş ise zamanaşımı süresi 5 yıl olarak uygulanacaktır. Ayrıca 7036 sayılı kanunla eklenen Ek Madde 3’e göre yıllık ücretli izin alacağı zamanaşımının 5 yıl olacağı belirtilmiş olup bu hükmün kanunun yürürlüğe girdiği 25.10.2017 tarihinden itibaren uygulanacağı söylenmektedir.
Yıllık ücret izin alacağında 3 farklı zamanaşımı uygulanmaktadır. 01.07.2012 tarihinden önce işten ayrılanlar için 5 yıl, 01.07.2017 ile 25.10.2017 tarihleri arasındakiler de 10 yıl, 25.10.2017 tarihinden sonra işten ayrılanlarda ise 5 yıl olarak uygulanacaktır. Yeni dava yoluna gidecek işçiler açısından yıllık ücret izin alacaklarında bu sürenin 5 yıl olduğunun bilinmesi yeterlidir.
Kıdem ve ihbar tazminatında ise zamanaşımı süresi 25.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren 7036 sayılı kanunun Ek Madde 3 ve ek Madde 8’e göre 5 yıl olarak uygulanacaktır.
EK MADDE 3- (Ek: 7036 – 12.10.2017 / m.15) İş sözleşmesinden kaynaklanmak kaydıyla hangi kanuna tabi olursa olsun, yıllık izin ücreti ve aşağıda belirtilen tazminatların zamanaşımı süresi beş yıldır.
- a) Kıdem tazminatı.
- b) İş sözleşmesinin bildirim şartına uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminat.
- c) Kötüniyet tazminatı.
- d) İş sözleşmesinin eşit davranma ilkesine uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminat
AV.ÖZGÜR DOĞAN
